უხილავი საფრთხე: როგორ გვითვალთვალებს AI

ხელოვნური ინტელექტი (AI) ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაში სულ უფრო დიდ როლს თამაშობს. მისი საშუალებით ვიღებთ პერსონალიზებულ რეკომენდაციებს, ვამუშავებთ მონაცემებს და ვაუმჯობესებთ ბიზნესპროცესებს. თუმცა, AI-ს შეუძლია სრულიად უხილავი მეთოდებით ჩვენზე ინფორმაციის შეგროვება და მისი გამოყენება ისე, რომ ამაზე წარმოდგენაც არ გვქონდეს. როგორ ხდება ეს და რა უნდა ვიცოდეთ, რათა დავიცვათ ჩვენი პირადი სივრცე?

როგორ აგროვებს AI ჩვენს მონაცემებს?

1. სოციალური ქსელები – თქვენი „ლაიქები“, კომენტარები და გაზიარებები AI-ს ასწავლის თქვენს ინტერესებს და ქცევის მოდელებს.

2. ჭკვიანი მოწყობილობები – სმარტფონები, ხმოვანი ასისტენტები (როგორიცაა Siri და Google Assistant), ჭკვიანი კამერები და სხვა მოწყობილობები მუდმივად იწერენ მონაცემებს, რათა გააუმჯობესონ მომხმარებლის გამოცდილება.

3. კონფიდენციალურობის პოლიტიკები – ბევრ აპლიკაციას აქვს ჩაშენებული მექანიზმები, რომლებიც მომხმარებლის ინფორმაციას მესამე მხარეებს გადასცემენ, ხშირად მათ დაუკითხავად.

4. საიტებზე თვალთვალი – cookies-ის მეშვეობით ვებსაიტები აკვირდებიან, რას ეძებთ, სად ატარებთ დროს და როგორ ურთიერთობთ ციფრულ კონტენტთან.

5. ფარული ალგორითმები – დიდ მონაცემთა ბაზები (big data) და AI-ს მიერ შექმნილი პროგნოზული ანალიტიკა აერთიანებს სხვადასხვა წყაროებიდან შეგროვებულ ინფორმაციას, რათა შექმნას ზუსტი პროფილი თითოეული მომხმარებლისთვის.

რატომ არის ეს პრობლემა?

1. პირადი მონაცემების ბოროტად გამოყენება – თქვენი პირადი ინფორმაცია შეიძლება გამოყენებულ იქნას თაღლითობისთვის, მომხმარებლის მანიპულირებისთვის ან რეკლამების ტარგეტირებისთვის.

2. დამკვირვებელი საზოგადოება (Surveillance Society) – მთავრობები და კერძო კომპანიები სულ უფრო აქტიურად იყენებენ AI-ს მოქალაქეების თვალთვალისთვის.

3. დეზინფორმაციის გავრცელება – AI-ს შეუძლია მანიპულირება თქვენი მიერ მიღებულ ინფორმაციაზე, რაც გავლენას მოახდენს თქვენს შეხედულებებსა და გადაწყვეტილებებზე.

როგორ დავიცვათ თავი?

1. შეცვალეთ კონფიდენციალურობის პარამეტრები – სოციალური ქსელებში და მობილურ აპლიკაციებში გადახედეთ, რამდენად ღიაა თქვენი ინფორმაცია სხვებისთვის. 

2. გამოიყენეთ უსაფრთხო ბრაუზერები – ისეთები, რომლებიც მინიმუმამდე ამცირებენ თვალთვალს, მაგალითად Brave ან DuckDuckGo. 

3. შეზღუდეთ ნებართვები – მობილურ აპლიკაციებს მიანიჭეთ მხოლოდ ის ნებართვები, რომლებიც ნამდვილად სჭირდებათ ფუნქციონირებისთვის. 

4. გამოიყენეთ VPN – ეს ხელს შეუშლის თქვენი მონაცემების არასანქცირებულად შეგროვებას. 

5. დააკვირდით ჭკვიან მოწყობილობებს – გამორთეთ მიკროფონები და კამერები, როდესაც არ იყენებთ მათ.

დასკვნა

ხელოვნური ინტელექტი სასარგებლო ტექნოლოგიაა, მაგრამ მისი არასწორი გამოყენება პირადი ინფორმაციის ხელყოფის საფრთხეს ქმნის. ინფორმირებულობა და შესაბამისი ნაბიჯების გადადგმა დაგეხმარებათ, რომ AI-ს თვალთვალისგან მაქსიმალურად დაიცვათ თქვენი კონფიდენციალურობა. იყავით ფხიზლად და ყოველთვის დააკვირდით, როგორ იყენებთ ციფრულ სივრცეს.